Od dawna hibernacja była uważana za powód stosunkowo długiego życia popielicy szarej. Jednak grupa naukowców z Vetmeduni Vienna udowodniła, że tajemnicą długowieczności tych gryzoni jest zupełnie co innego.
Naukowcy oczywiście wytłumaczyli zasadność dotychczasowych domysłów. Franz Hoelzl z Vetmeduni Vienna's Research Institute of Wildlife Ecology przypomniał, że "Telomery skracają się przy każdym podziale komórki, a zatem są uważane za marker biologicznego starzenia się". Dzieję się tak ponieważ stanowią one specyficzne "zatyczki" na końcach chromosomów, ochraniające właściwe DNA przed degradacją. Gdy stają się one zbyt krótkie by zapewnić ochronę, podział komórek przestaje być możliwy, a komórki umierają. Już wcześniej sądzono, że spowolnienie funkcji życiowych w trakcie hibernacji jest odpowiedzialne za zmniejszenie szybkości skracania telomerów. W odniesieniu do popielicy, wydłużenie faz letargu (zapobiegające degradacji telomerów) przyczyniałoby się do podniesienia średniej długości życia osobników.
Jednakże powyższe stwierdzenia okazały się być tylko mylnymi przypuszczeniami. Zespół Hoelzla dowiódł bowiem, że hibernacja wcale nie spowalnia starzenia się komórek u popielicowatych. Powodem jest choćby to, że po wybudzeniu zachodzą wzmożone procesy komórkowe, podniesione zostaje tempo metabolizmu, w wyniku czego ostatecznie dochodzi do przyspieszonego skracania telomerów. Badacze udowodnili to poprzez wykazanie, że ilekroć zwierzęta się wybudzały, ich telomery ulegały skracaniu. Stąd też naukowcy poszukali wyjaśnienia długowieczności popielicy szarej zupełnie gdzie indziej. A mianowicie w jej diecie.
Naukowcy oczywiście wytłumaczyli zasadność dotychczasowych domysłów. Franz Hoelzl z Vetmeduni Vienna's Research Institute of Wildlife Ecology przypomniał, że "Telomery skracają się przy każdym podziale komórki, a zatem są uważane za marker biologicznego starzenia się". Dzieję się tak ponieważ stanowią one specyficzne "zatyczki" na końcach chromosomów, ochraniające właściwe DNA przed degradacją. Gdy stają się one zbyt krótkie by zapewnić ochronę, podział komórek przestaje być możliwy, a komórki umierają. Już wcześniej sądzono, że spowolnienie funkcji życiowych w trakcie hibernacji jest odpowiedzialne za zmniejszenie szybkości skracania telomerów. W odniesieniu do popielicy, wydłużenie faz letargu (zapobiegające degradacji telomerów) przyczyniałoby się do podniesienia średniej długości życia osobników.
Jednakże powyższe stwierdzenia okazały się być tylko mylnymi przypuszczeniami. Zespół Hoelzla dowiódł bowiem, że hibernacja wcale nie spowalnia starzenia się komórek u popielicowatych. Powodem jest choćby to, że po wybudzeniu zachodzą wzmożone procesy komórkowe, podniesione zostaje tempo metabolizmu, w wyniku czego ostatecznie dochodzi do przyspieszonego skracania telomerów. Badacze udowodnili to poprzez wykazanie, że ilekroć zwierzęta się wybudzały, ich telomery ulegały skracaniu. Stąd też naukowcy poszukali wyjaśnienia długowieczności popielicy szarej zupełnie gdzie indziej. A mianowicie w jej diecie.
Aby to wykazać, badacze wpadli na pomysł związany z bardzo prostym i sprytnym eksperymentem. Wybrali oni rok, w którym była bardzo mała dostępność podstawowego składnika pożywienia badanych gryzoni, mianowicie orzeszków buka. Następnie zwierzęta podzielono na dwie grupy. Dietę pierwszej grupy uzupełniono nasionami słonecznika, podczas gdy druga grupa była ograniczona do naturalnie dostępnych źródeł żywności. Zabezpieczono próbki DNA wszystkich zwierząt przed i po doświadczeniu. Następnie zbadano je pod kątem długości telomerów.
Analiza DNA wykazała, że długość telomerów była bezpośrednio skorelowana z dostępnością żywności. Bowiem grupa odżywiająca się pokarmem w dostatku miała dłuższe telomery pod koniec eksperymentu. Podczas gdy druga grupa była w stanie jedynie zrekompensować straty długości telomerów.
Zdolność popielicowatych do wydłużania telomerów w komórkach somatycznych jest bardzo nietypowa. U innych organizmów, w tym ludzi, taka cecha występuje tylko w przypadku komórek rozrodczych i zarodkowych. Wydłużanie telomerów charakterystyczne jest natomiast dla nowotworów, co zapewnia zresztą ich nieograniczone namnażanie. Dlatego niesamowitym jest fakt, iż popielice w jakiś sposób zachowały swoje komórki ciała w stanie młodości fizjologicznej bez zachorowań na raka. A niewątpliwy wpływ na to miało przewrotnie, wypełnianie żołądka do syta. Praktycznym jest więc, że zwierzęta te podczas lata mając pełen dostęp do pożywienia, obficie z niego korzystają.
Tak więc sezonowe "obżarstwo" popielic, spowalnia proces starzenia się komórek ich ciała. A to ostatecznie wydłuża okres życia osobników tego gatunku. Takie wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Journal of Experimental Biology.
Opracowanie: Iza Kołodziejczyk
Źródło:
Franz Hoelzl, Jessica S. Cornils, Steve Smith, Yoshan Moodley, Thomas Ruf. Telomere dynamics in free-living edible dormice (Glis glis): the impact of hibernation and food supply. The Journal of Experimental Biology, 2016; 219 (16): 2469 DOI:10.1242/jeb.140871
Photos By User:Marcus Ostermann - from de.wikipedia: de:Bild:Siebenschlaefer glis glis.jpgOriginal description follows:OpisBildbeschreibung: Siebenschläfer, Frankreich, Provence, 2004Quelle: eigenes FotoFotograf/Zeichner: Marcus OstermannDatum: 20.08.2004, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=587320
Video:
Tytuł – Glis glis.ogv
Autor: Michael Hanselmann
Data: 2011
Artykuły powiązane:
Komentarze
Prześlij komentarz
Zapraszamy do komentowania, każdą uwagą warto się podzielić