Tlenek węgla w bardzo niskich dawkach ma działanie lecznicze dla organizmu człowieka. Wpływa korzystnie m.in. na funkcjonowanie układów: krwionośnego i nerwowego. Problemem jest jednak sposób podania tego specyficznego leku. Dotychczas wymyślono i wypróbowano działanie trzech z nich: inhalacje mieszaninami gazowymi, indukowanie zwiększonej ekspresji oksygenazy hemowej i związki CORMs.
Inhalacje mieszaninami gazowymi zawierającymi tlenek węgla były pierwszym ze sposobów dostarczania do organizmu tego środka leczniczego. Jest to metoda najbardziej intuicyjna i skuteczna, ponieważ czad bardzo dobrze wchłania się przez płuca, jednak obarczona jest ona największym ryzykiem. W mieszaninach gazowych przeznaczonych do inhalacji czad stanowi oczywiście jedynie drobny ułamek, trudno jest jednak kontrolować tutaj dawkę. Oprócz stężenia i objętości gazu rolę odgrywa również głębokość oddechu, pojemność płuc, tempo przyswajania gazu z krwi. Zatem liczne czynniki osobnicze, a także środowiskowe będą modyfikowały oczekiwaną dawkę tlenku węgla. Takie rozbieżności pomiędzy dawką potrzebną organizmowi a dawką dostarczoną są w przypadku czadu wysoce ryzykowne i mogą wiązać się z wystąpieniem skutków ubocznych.
Indukowanie zwiększonej ekspresji oksygenazy hemowej, czyli kolejna z metod aplikowania tlenku węgla, jest dużo bardziej skomplikowaną procedurą. Opiera się ona na dostarczaniu do organizmu chlorku cyny (SnCl2) albo arginianu heminy, które powodują podwyższenie aktywności oksygenazy hemowej (enzymu rozkładającego hem m.in. do tlenku węgla), przez co endogennie zwiększa się produkcja czadu w organizmie. Podobnie jak w poprzedniej metodzie, również tutaj istnieją problemy z regulowaniem dostarczanej dawki, emisja tlenku węgla odbywa się za pośrednictwem całego łańcucha reakcji. Dodatkowe trudności wynikają z faktu, iż aktywność indukowanego genu może różnić się w poszczególnych typach komórek w odpowiedzi na poszczególne bodźce.
Trzeci ze sposobów dostarczania czadu do organizmu to związki CORMs, w których pokładane są największe nadzieje. Ze względu na obszerność tematu zostaną omówione w trzecim, ostatnim artykule z tej serii.
Opracowanie: Przemysław Tomczyk
Źródła:
Boczkowski J., Poderoso J.J., Motterlini R., 2006. CO-metal interaction: Vital signaling from a lethal gas. Trends In Biochemical Sciences 31: 614-621.
Kramkowski K., Kramkowska M., 2010. Czad - wróg czy przyjaciel? Farmacja Polska 66: 544-548.
Nieścior M., Jackowska T., 2013. Zatrucie tlenkiem węgla. Postępy Nauk Medycznych 7: 519-522.
Photos Selected by freepik
Komentarze
Prześlij komentarz
Zapraszamy do komentowania, każdą uwagą warto się podzielić