Dlaczego i jak świecą rekiny? Na znalezienie odpowiedzi na to pytanie czas poświęcili amerykańscy naukowcy, którzy odkryli rodzinę małocząsteczkowych metabolitów, odpowiadającą za sposób i przyczynę świecenia w ciemności przez te zwierzęta oraz tego, że inne rekiny to widzą.
Świecenie to działa w zupełnie inny sposób i w całkowicie innym celu, w porównaniu do mechanizmu wykorzystywanego przez inne stworzenia morskie. O dziwo dodatkową jego funkcją jest wspieranie zwalczania infekcji mikrobiologicznych.
Po odkryciu tego, że rekiny z gatunku Cephaloscyllium ventriosum są biofluorescencyjne, David Gruber z City University of New York postanowił szerzej zając się tematem. Chciał on dociec, co może dla zwierząt tych oznaczać ich zielona biofluorescencja.
David Gruber i Jason Crawford (z Yale University), badali rekiny z gatunków Cephaloscyllium ventriosum i Scyliorhinus retifer. Zauważyli oni, że skóra tych zwierząt ma różne odcienie. Badacze wyekstrahowali substancje chemiczne ze wspomnianej tkanki, by zidentyfikować nowy rodzaj fluorescencyjnych cząsteczek, które były obecne tylko w skórze jasnej. Okazało się, że są to bromo-tryptofan-kinureniny.
![]() |
Wizualizacja zielonej biofluorescencji u rekinów. Autorzy zdjęcia: Gruber i Crawford. |
U badanych rekinów, odkryte świecące cząsteczki odpowiadają za biofizyczne i spektralne właściwości ich jasnej skóry. Mechanizm ten różni się od opisanego u zwierząt z tzw. górnego oceanu, takich jak meduza i koralowce. Te stworzenia wykorzystują zwykle zielone białka fluorescencyjne jako mechanizmy przekształcania niebieskiego światła w inne kolory.
U rekinów istnieje zupełnie inny system, pozwalający im na wzajemne widzenie się. A inne zwierzęta niekoniecznie mają zdolność rozpoznawania osiąganego przez rekiny widma. To świadczy również o innej budowie oka tych gatunków.
Film autorstwa Davida Grubera.
Rozpoczęte badania wywołały dodatkowe pytania związane z potencjalną funkcją biofluorescencji w sygnalizacji ośrodkowego układu nerwowego, odporności na infekcje drobnoustrojowe i ochrony przed światłem.
Opracowanie: Iza Kołodziejczyk
Źródło:
Hyun Bong Park, Yick Chong Lam, Jean P. Gaffney, Vincent Pieribone, David F. Gruber, Jason M. Crawford (2019) Bright Green Biofluorescence in Sharks Derives from Bromo-Kynurenine Metabolism. DOI: https://doi.org/10.1016/j.isci.2019.07.019