Chimera człowieka i małpy to nie science fiction

Dziś kontrowersyjny temat, bo o tworzeniu embrionów, w których, obok małpiego, znalazło się ludzkie DNA. Wraz z nim pojawia się pytanie: do czego dąży nauka?

Pionierami w pracach są badacze z Kalifornii i Chin, którzy podjęli się przeprowadzenia eksperymentu. Wytworzyli oni chimerę, żywy embrion, zawierający komórki małpy i człowieka. 

Oczywiście badania nad chimerami miały miejsce już wcześniej i różne były głosy opinii publicznej, w dużej mierze niepochlebne. Jednak obecnie naukowcy usprawiedliwiają swoje działania potrzebami medycyny, które stale rosną.  

Etyczne kwestie zdają się być odsuwane na bok, kiedy w grę wchodzi możliwość otrzymania w warunkach laboratoryjnych np. organów do przeszczepów lub tkanek, które pozwolą ratować ludzkie życie. 

Rys. 1. Schemat tworzenia hybrydy
Źródło: Cell

Nie po raz pierwszy zespół naukowców pod wodzą Juana Carlosa Izpisua Belmonte z Instytutu Salka w Kalifornii, eksperta w dziedzinie ekspresji genów, dokonał chimeryzacji zarodka. W 2017 roku otrzymali oni embrion świńsko-ludzki, choć komórki ludzkie nie osiągnęły wówczas integralności ani liczby możliwej do dalszego wykorzystania. Dopatrywano się wówczas niezgodności molekularnej między łączonymi organizmami.

Obecny projekt został wsparty przez naukowców zajmujących się reprodukcją naczelnych, z liderem, Weizhiego Ji z Uniwersytetu Nauki i Technologii w Kunming. 

Materiał do otrzymanych obecnie chimer (Rys. 1.) został skomponowany z małpich blastocyst, w których umieszczono 25 pluripotencjalnych komórek macierzystych człowieka (hEPSC).

Badacze przy użyciu fluorescencyjnego system znakowania, tym razem wykazali, że doszło do integracji komórek człowieka z 132 zarodkami małp. Natomiast po upływie 10 dni, 103 z embrionów żyło i rozwijało się (Rys. 2.). Pod koniec 3 tygodnia stwierdzono, że tylko 3 zarodki nie obumarły. Na tym zakończył się eksperyment i embriony zostały zabite. 

Rys. 2. Znakowanie komórek i przeżywalność zarodków
Źródło: Cell

Dodatkowym wynikiem, ale niemniej ważnym, uzyskanym poprzez analizę transkryptomu, było odkrycie komunikacji komórkowej w chimerach. Zostanie to wykorzystane przy próbach przedłużania życia hybryd.

Eksperyment budzi wielkie kontrowersje. Od czasu opublikowania badań w Cell, trwa dyskusja nad tym, czy zatrważającym nie byłoby przeżycie zarodków do stadium, w którym rozwija się system nerwowy i świadomość. Izpisua Belmonte podkreślił, że pracuje "z najwyższą uwagą na względy etyczne i przy ścisłej koordynacji z agencjami regulacyjnymi". Ten badacz tak postępuje, ale co czeka nas w przyszłości?

Opracowanie: 

Źródło:
Tan et al. Chimeric contribution of human extended pluripotent stem cells to monkey embryos ex vivo. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cell.2021.03.020

Zdjęcie pochodzi z Pixabay