Czy można manipulować wspomnieniami?

Co jeśli można by było manipulować twoim mózgiem, tak abyś zapomniał o traumatycznych wspomnieniach? Zafascynowani pamięcią naukowcy z Uniwersytetu w Bostonie uważają, że pewnego dnia będzie możliwe wzmocnienie pozytywnych wspomnień lub stłumienie tych negatywnych.

Hipokamp – ważna struktura w mózgu

W naszych mózgach struktura zwana hipokampem odpowiedzialna jest za przechowywanie informacji zmysłowych i emocjonalnych. To tu tworzone są wspomnienia zarówno te pozytywne, jak i negatywne. Sam hipokamp, choć niewielki, składa się z wielu różniących się podregionów, które działają razem, aby możliwe było przywołanie konkretnego wspomnienia. Naukowcy uważają, że stymulując odpowiednie obszary hipokampa, możliwe będzie manipulowanie traumatycznymi wspomnieniami osób cierpiących na depresję, lęk i zespół stresu pourazowego.

Wiele zaburzeń psychicznych, opiera się na idei, mówiącej że po naprawdę traumatycznym przeżyciu, osoba nie jest w stanie przezwyciężyć strachu, ponieważ cały czas go przywołuje. Naukowcy odkryli, że stymulując komórki pamięci w górnej części hipokampa możliwe jest stłumienie negatywnych wspomnień, czyniąc je mniej traumatycznymi. Z kolei stymulowanie komórek pamięci w dolnej części hipokampa powoduje, że negatywne wspomnienia mogą stać się jeszcze bardziej wyniszczające. Tłumienie nadaktywności w dolnej części hipokampa ma potencjalne zastosowanie w leczeniu stresu pourazowego i zaburzeń lękowych. Może być to również kluczem do poprawy umiejętności poznawczych, podobnie jak w filmie z 2011 „Jestem Bogiem” z udziałem Bradleya Coopera. W filmie główny bohater bierze specjalne pigułki, które drastycznie poprawiają jego pamięć i funkcje mózgu.

Badania na myszach

Chociaż mózgi myszy i człowieka różnią się od siebie znacząco, to naukowcy uważają, że nauczenie się podstawowych zasad manipulacji wspomnieniami myszy, pomaga odwzorować działanie pamięci u ludzi. Możliwość aktywowania specyficznych wspomnień u gryzoni, jak również obszarów mózgu zaangażowanych w pamięć, pozwala ocenić jakie efekty uboczne pojawiają się po nadmiernym pobudzeniu różnych obszarów mózgu. Wykorzystanie wiedzy na temat pamięci u myszy pozwala przewidzieć funkcjonowanie pamięci u ludzi.

Korzystając z techniki zwanej optogenetyką, możliwe było opisanie, które komórki hipokampa były aktywowane, gdy myszy płci męskiej myślały o wspomnieniach doświadczeń pozytywnych, neutralnych i negatywnych. Pozytywnym doświadczeniem mógł być np. kontakt z samicą. Negatywne doświadczenie mogło polegać na zaskakującym, lecz łagodnym porażeniu prądem elektrycznym. Następnie naukowcy identyfikując, które komórki brały udział w procesie tworzenia pamięci (co możliwe było do zaobserwowania za pomocą świecącego zielonego białka zaprojektowanego tak, aby dosłownie rozświetlało się po aktywacji komórek), byli w stanie sztucznie wyzwolić te specyficzne wspomnienia później, używając światła lasera aktywującego konkretne komórki pamięci.

Manipulacja wspomnieniami

Badania naukowców pokazują, jak różne są role górnej i dolnej części hipokampa. Aktywacja górnej części hipokampa, tłumi traumę przeżywania złych wspomnień. Z kolei aktywacja dolnej części hipokampa może spowodować trwały strach i związane z lękiem zmiany zachowania sugerując, że ta część mózgu może być nadaktywna, gdy wspomnienia stają się tak silne, że osłabiają i prowadzą do chorób psychicznych.

Opracowanie: Natalia Koj

Źródło:

Briana K. Chen, Nathen J. Murawski, Christine Cincotta, Olivia McKissick, Abby Finkelstein, Anahita B. Hamidi, Emily Merfeld, Emily Doucette, Stephanie L. Grella, Monika Shpokayte, Yosif Zaki, Amanda Fortin, Steve Ramirez. Artificially Enhancing and Suppressing Hippocampus-Mediated Memories. Current Biology, 2019; DOI: 10.1016/j.cub.2019.04.065

Photos Selected by freepik