Czy księżyc może wpływać na nasze zdrowie?

Księżyc budził zainteresowanie człowieka od zarania dziejów. Przez wieki ludzie czcili go lub badali, wierząc, że posiada on moc wpływania na ich życie i zdrowie. Fascynacja księżycem trwa do dziś. W tym roku świętowaliśmy 50 rocznicę lądowania Apollo 11 na księżycu, a NASA planuje wysłać załogę na Księżyc w 2028 roku.

Działanie Księżyca na Ziemię

Wpływ Księżyca na Ziemię został zauważony już w Starożytności. Wtedy wiązano go z mechanizmami życia oraz wpływem na zdrowie psychiczne i fizyczne człowieka. Przyciąganie grawitacyjne Księżyca i Słońca powoduje przemieszczanie się wód ziemskich. Od położenia Księżyca względem Ziemi i Słońca zależy rozmiar oraz czas przypływów i odpływów w morzach i oceanach. W miejscu, w którym nad Ziemią znajduje się Księżyc dochodzi do tworzenia przypływu. Księżyc wpływa także na ludzki organizm, składający się w większości z wody. W związku z tym przyjęto, że ciało ludzkie jest podatne na jego działanie.

Księżyc i cykle menstruacyjne

Niektórzy nadal określają cykle miesiączkowe jako „cykle księżycowe”, a wiele osób jest przekonanych, że istnieje synchronizacja między fazami księżyca a miesiączkami kobiet. Teoria, że cykl menstruacyjny i fazy Księżyca są ze sobą powiązane, wywodzi się z koncepcji, że cykl menstruacyjny trwa średnio 28 dni, czyli mniej więcej tak długo, jak cykl księżycowy. Księżyc potrzebuje 27 dni, 7 godzin i 43 minut, aby wykonać jeden pełny obrót wokół Ziemi. Natomiast występowanie faz Księżyca powtarza się co 29,5 doby. 

W latach 70., 80. i 90. różne badania na małą skalę sugerowały, że menstruacja i owulacja u kobiet pokrywały się odpowiednio z fazą „jasną” Księżyca (prowadzącą do pełni księżyca) i fazą „ciemną” cyklu Księżyca (prowadzącą do nowiu). Nowsze, trwające 1 rok badania retrospektywne 74 kobiet w wieku rozrodczym zaprzeczyło temu poglądowi. Badania nie wykazały żadnego związku między miesiączką, płodnością i fazami księżyca. 

Większość okresów raczej nie „synchronizuje się” z poszczególnymi fazami księżyca, chyba że przypadkiem. Cykle menstruacyjne mogą trwać od 21 do 35 dni, a ich długość może również zmieniać się wraz z wiekiem i może być związana z czynnikami hormonalnymi. 

Księżyc i sen

Powszechnie uważa się, że pełnia księżyca zakłóca sen sprawiając, że ludzie są bardziej podatni na bezsenność. Badanie wykonane w 2013 r. przez Cajochen i wsp. wykazały korelacje między fazami księżyca a zmianami poziomu melatoniny - hormonu, który pomaga regulować cykle snu i czuwania. Podczas pełni osoby badane miały obniżony poziom melatoniny i potrzebowały około 5 min więcej, aby zasnąć, a ich sen był o 20 min krótszy.

Księżyc i zdrowie psychiczne

Kolejnym szeroko rozpowszechnionym poglądem jest to, że księżyc wpływa na nastrój i zdrowie psychiczne. W szczególności księżyc w pełni może powodować większą agresję u ludzi. 

Badanie przeprowadzone w 1984 r. przez Thakur i wsp. sugerowało, że wskaźnik przestępczości wzrasta w nocy, przy pełni księżyca. Nowsze analizy opublikowane w 2009 r. przez Calver i wsp. sugerują, że placówki psychiatryczne przyjmowały więcej osób podczas pełni księżyca w porównaniu do innej pory. W badaniu przeanalizowano zapisy 91 pacjentów z gwałtownymi i ostrymi zaburzeniami zachowania i wykazano, że 23% tych przyjęć miało miejsce podczas pełni księżyca. 

W 2019 r. naukowcy ze Szwajcarii i Stanów Zjednoczonych przeanalizowali dane pochodzące od 17 966 osób leczonych na 15 różnych oddziałach psychiatrycznych w ciągu 10 lat. Badanie to nie dało jednak potwierdzenia na wzrost agresji podczas pełni Księżyca.

Mimo, iż niektóre eksperymenty potwierdziły wpływ Księżyca na zdrowie i zachowanie człowieka, to część mu zaprzecza. Nasi przodkowie wierzyli, że Księżyc ma wpływ na nasze życie, zdrowie i zachowanie. Warto jednak pamiętać o bezsprzecznym wpływie genetyki i środowiska na behawioryzm.

Opracowanie: Natalia Koj

Photos Selected by freepik

Źródło:

Cohut M Can the moon really influence your health? Medical News Today. 9.08.2019 https://www.medicalnewstoday.com/articles/326012.php