Przejdź do głównej zawartości

Wróg u wrót



Candida albicans to powszechny saprofityczny grzyb, zaliczany do klasy workowców, który bytuje w organizmie człowieka. W normalnych warunkach te drożdżopodobne grzyby, u 40 do 80% populacji stanowią składnik fizjologicznej flory bakteryjnej skóry, jamy ustnej, przewodu pokarmowego i pochwy, nie wytwarzając szkód. Dzieje się tak ze względu na wpływ innych elementów mikroflory w sposób ograniczający na Candida. W warunkach sprzyjających infekcji grzyby te stają się jednak patogenami wywołującymi reakcje o charakterze alergicznym.

Gatunek Candida albicans charakteryzuje się największą patogenicznością oraz jest najczęściej oznaczanym spośród grzybów odnajdywanych w materiale klinicznym pacjentów. Ten bezotoczkowy grzyb wywołuje zakażenia oportunistyczne u osób o obniżonej odporności. Porównywalnie do innych grzybic, również wystąpieniu kandydoz, bo tak nazywane są choroby wywołane organizmami rodzaju Candida, sprzyjają: przewlekła antybiotykoterapia o szerokim spektrum działania, leczenie steroidami, zabiegi inwazyjne, np. wstawione sztuczne zastawki, czy zastosowane cewniki, bądź też zachwianie równowagi mikroflory organizmu ludzkiego. Do czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia kandydoz zaliczane są ponadto: immunosu­presja, zakażenie HIV, zaburzenia funkcji przewodu pokarmowego, cukrzyca, uszkodzenie skóry przez oparzenia, a także waga wcześniaków poniżej 2000 g.

Istnieje podział kandydoz na: powierzchowne i uogólnione (układowe), przy czym te drugie są wyjątkowo poważnymi schorzeniami. Obecność grzybów w moczu natomiast nosi nazwę kandyduria.

W obrębie gatunku C. albicans odnotowano występowanie 34 antygenów. Na podstawie różnicy w jednym z nich wyodrębniono C. albicans typu A, posiadający składnik antygenowy o numerze 6 oraz typ B, który tego składnika nie ma.
Co więcej, ekstrakcie z grzybów C. albicans obecne są antygeny, które reagują ze swoistymi ludzkimi IgE. Najlepiej zbadane wśród nich zostały: mannan, enolaza orazkwaśna proteinaza. Mannan jest to polisacharyd pochodzący ze ściany komórkowej grzyba. Indukuje on i kontroluje odpowiedź odpornościową. Ona z kolei może odznaczać się odczynami krzyżowymi w przypadku obecności różnych typów grzybów w rejonie infekcji. Enolaza to antygen, a jednocześnie enzym pełniący ważną funkcje w glikolizie. Podobnie jak mannan, powoduje wystąpienie odczynów krzyżowych z innymi grzybami. Proteinaza kwaśna natomiast, stanowi alergen specyficzny dla C. albicans. Ze względu na odczyny krzyżowe kandydozom towarzyszą uczulenia na inne grzyby, bądź alergeny pochodzące z innych źródeł. A schorzenie przybiera charakter nadwrażliwości równoległej.

Diagnostyka zakażeń spowodowanych grzybami z rodzaju Candida opiera się na analizach mikroskopowych, posiewach mikrobiologicznych, jak również identyfikacji wyhodowanych organizmów grzybowych. Co więcej, stosowane są badania serologiczne, polegające na wykrywaniu anty-genów i przeciwciał przeciwko Candida oraz molekularne metody analiz. Pacjenci z upośledzeniem odpowiedzi immunologicznej stanowią trudną grupę diagnostyczną ponieważ rozpoznanie u nich zakażeń grzybiczych przysparza wiele trudności. Przebieg kliniczny jest bowiem skąpoobjawowy. W początkowych stadiach ogranicza się najczęściej wyłącznie do gorączki, co jest objawem niespecyficznym. U 10% chorych zakażenia grzybicze przebiegają nawet bez podwyższonej temepratury, natomiast u kolejnych 10% pacjentów może dojść nawet do wstrząsu septycznego.

C. albicans wywołuje odpowiedź układu immunologicznego człowieka ze względu na występowanie limfocytów T CD4-. Patogen ten pobudza zarówno mechanizmy odpornościowe powiązane z alergią natychmiastową, jak i może stanowić czynnik etiologiczny chorób atopowych. Bywa, że zaburzona reakcja komórkowa przeciw C. albicans doprowadza do stymulacji swoistej IgE-zależnej odpowiedzi immunologicznej. U osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry występuje często anergia limfocytów T. Szczegółowo: w surowicy pacjentów chorych na atopowe zapalenie skóry, w porównaniu do chorych na astmę oskrzelową lub alergiczny nieżyt nosa, występuje wysokie stężenie przeciwciał IgE przeciwko mannam. U osób cierpiących na astmę oskrzelową stwierdzono, że kwaśna proteinaza pełni kluczową funkcję w indukcji objawów choroby. Badania dowodzą z drugiej strony nadwrażliwości na C. albicans u osób chorych na astmę oskrzelową, bądź też na alergiczny nieżyt nosa. Ponadto alergeny wspomnianego grzyba odgrywają znaczącą rolę w etiopatogenezie zaburzeń podczas atopowego zapalenia skóry, zwłaszcza w rejonach o predyspozycjach łojotokowych, np. na głowie, szyi, górnej partii tułowia. Dane literaturowe donoszą iż Candida albicans powoduje wzmożoną syntezę IgE oraz zwiększoną proliferację limfocytów, a także sekrecję cytokin powiązanych z limfocytami Th1 oraz Th2. Tym bardziej iż tzw. naciek z limfocytów Th1 powstaje w późnym stadium generowania zmian skórnych odpowiadających atopowemu zapaleniu tej tkanki. Indukowana, przy udziale mannam, Th1-zależna odpowiedź immunologiczna związana jest ze wspomnianą dolegliwością. Jak się okazuje istnieje powiązanie między reakcją uczuleniową, czyli powstawaniem swoistych IgE, a wzmożeniem wystąpienia zmian skórnych u osób z atopowym zapaleniem skóry, mimo że C. albicans kolonizował jedynie przewód pokarmowy chorych, a nie był odnaleziony na ich ciele. W surowicy wspomnianych chorych zidentyfikowano ponadto antygenowo specyficzne przeciwciała klas IgE oraz IgG o zdolności reagowania z mannam i enolazą. Toteż wysoce poparte jest stwierdzenie iż C. albicans stanowi patogen odpowiedzialny za zaostrzenie IgE-zależnego zapalenia skóry. Co więcej, saprofityczne bytowanie C. albicans na skórze, czy błonach śluzowych wpływa na przebieg patogenezy zmian skórnych w przypadku atopowego zapalenia skóry, ze względu na wyraźną korelację pomiędzy nasileniem zaburzeń skórnych a stężeniem specyficznych IgE w surowicy chorych.

Dzięki licznym badaniom możliwe jest stosowanie skutecznych terapii niwelujących atopowe zapalenie skóry. Zastosowanie leków przeciwgrzybicznych pozwala na uzyskanie znacznej poprawy, a nawet ustąpienie choroby. Poprawa obserwowana jest jednocześnie na szczeblu klinicznym, jak i miarodajnym zmniejszeniu stężenia IgE swoistych dla C. albicans. Niemniej jednak alergie na grzyby z rodzaju Candida stanowią znaczny odsetek chorób alergicznych.

Przewlekłe kandydozy skóry i błon śluzowych związane są ze współistnieniem u chorego schorzeń takich, jak: zaburzenia hematologiczne czy hormo­nalne, infekcje nie tylko grzybiczn, ale także bakteryjne i wirusowe, bądź nowotwory.

Kandydozy postrzegane są jako problem diagnostyczny i terapeutyczny, ponieważ zachorowalność na te schorzenia jest duża i nie maleje. Kłopotem są nie tylko alergie, ale również miejscowe nadwrażliwości na Candida. Grzyby te bowiem biorą udział w jak dotąd nieklarownej patogenezie zakażeń pochwy o charakterze nawracającym i przewlekłym. Co ciekawe, istnieją badania wskazujące, że częściej alergiczny nieżyt nosa występuje u kobiet o skłonności do nawracających kandydoz pochwy. Leczenie polegałoby tu na immunoterapii z zastosowaniem ekstraktów z C. albicans, która zmniejszałaby siłę objawów oraz częstość nawrotów.

Co istotne, dogłębne zbadanie i poznanie struktury klinicznie ważnych alergenów pochodzących z C. albicans, jak również standaryzacja wyciągów z tego grzyba umożliwiłyby szybszą i bardziej skuteczną diagnostykę alergii spowodowanych Candida. Co więcej, pozwoliłoby to na stosowanie u chorych skutecznych, a zarazem bezpiecznych specyficznych immunoterapii.

Źródło: http://pl.freepik.com/
Duża częstość występowania kandydoz oraz wysoki odsetek śmiertelności, 30–70%, u pacjentów z immunosupresją są powodem opracowywania czułych i swoistych technik diagnostycznych oraz adekwatnych strategii leczenia kandydoz. C. albicans nieustępliwie pozostaje główną przyczyną kandydoz, jednak w ostatnich latach liczba infekcji powodowanych przez inne gatunki Candida istotnie wzrosła. Szczególne znaczenie epidemiologiczne w tym zakresie mają: C. tropicalis, C. parapsilosis, C. glabrata, C. guilliermondii, C. dubliniensis, C. kefyr i C. krusei.

Opracowanie: Izabela Kołodziejczyk


Źródła:
[1] Mikrobiologia lekarska. M. Zaremba, J. Borowski (2013) PZWL, 424-428
[2] Candida albicans – czynnik przyczynowy chorób alergicznych. A. Kasperska-Zając, E. Rogala (2002) Alergia Astma Immunologia, 7(4): 170-173
[3] Candida albicans and Pseudomonas aeruginosa interactions: More than an opportunistic criminal association? J.-B. Méar, E. Kipnis, E. Faure, R. Dessein, G. Schurtz, K. Faure, B. Guery (2013) Médecine et maladies infectieuses, 43: 146–151
[4] Molecular epidemiology, phylogeny and evolution of Candida albicans. B. McManus, D. Coleman (2014) Infection, Genetics and Evolution, 21: 166-178
[5] Candida albicans: genetics, dimorphism and pathogenicity. G. Molero, R. Díez-Orejas, F. Navarro-García, L. Monteoliva, J. Pla, C. Gil, M. Sánchez-Pérez, C. Nombela (1998) Internatl Microbiol, 1: 95–106
[6] Patogeneza i leczenie zakażeń Candida spp. M. Staniszewska, M. Bondaryk, M. Kowalska, U. Magda, M. Łuka, Z. Ochal3, W. Kurzątkowski (2014) Post. Mikrobiol., 53(3): 229–24


Artykuły powiązane:
14 Lip 2014 ... Mikrobiom jelit kontra patogeny. Wyjątkowy model badawczy, oparty na działaniu specjalnie stworzonego algorytmu został użyty przez ...
25 Mar 2015 ... W odróżnieniu od trawionej przez nas skrobi, ta nietrawiona nie jest rozkładana w jeliciecienkim, które jest miejscem przemian węglowodanów ...
27 Kwi 2015 ... CSI: Muchomorek, czyli bioatlas dla kryminalnych. Kurz w domu większość ludzi raczej irytuje, jednak dla naukowca może być prawdziwą ...

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Spermatogeneza + Schemat przebiegu spermatogenezy

Spermatogeneza Definicja procesu Spermatogeneza jest procesem przebiegającym w gonadach osobnika męskiego. Ma on na celu wytworzenie męskich komórek rozrodczych – plemników . Przebieg spermatogenezy ryc. 1. Schemat przebiegu spermatogenezy Podstawą do rozpoczęcia spermatogenezy są pierwotne komórki płciowe zwane też  komórkami prapłciowymi (gonocyty) .  Zawartość materiału genetycznego w tych komórkach to 2n. W stadium płodowym komórki te dzielą się mitotycznie, zwiększając swoją liczbę. Część degeneruje, cześć przechodzi do spoczynku (stadium prespermatogonialne). Ok. 3 miesiąca życia z komórek prapłciowych tworzą się spermatogonia , z których powstają natomiast  spermatocyty I rzędu  – największe komórki ( 3-4 rok życia ). Te ostatnie to komórki z ilością materiału genetycznego 2n, powstałe również w wyniku podziałów mitotycznych. Wydarzenia te są etapem nazywanym  spermatogoniogenezą . Po niej następuje kolejny,  spermatocytogeneza . Rozpoczyna się

Rozmnażanie storczyków - keiki

Storczyki wytwarzają nasiona, jednak ich wysiew i otrzymywanie dorosłej rośliny jest czasochłonne i nie zawsze skuteczne. 

Aparaty szparkowe

Aparat szparkowy to niezwykle ważny element funkcjonalny rośliny. 

Bluszcz - roślina w kulturze, sztuce, religii

Bluszcz pospolity ( Hedera helix L . ) jest gatunkiem zwanym wiecznie zielonym pnączem. Hedera helix L. należy do rodziny araliowatych ( Araliaceae ) i jest jedynym jej przedstawicielem w polskiej florze. Stanowi on również jedyne polskie pnącze o liściach zimotrwałych. Siedliska posiada on w lasach całej Polski. Podlega on jednak ochronie prawnej, mimo że jest gatunkiem inwazyjnym. Występuje on w całej Europie i Azji Mniejszej.

Ajoloty, czyli „węże z łapkami”

Co wyjdzie ze skrzyżowania węża, kreta i dżdżownicy? Komisja etyczna ds. nauki tym się nie zainteresuje, bo coś takiego już istnieje w naturze. W Meksyku żyją 4 endemiczne gatunki gadów z rodziny Bipedidae, przypominające węże z krecimi łapkami.